ΙΔΕΟΨΥΧΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΟΔΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

by F. Halda

Στη ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή ψυχαναγκαστική-καταναγκαστική διαταραχή, είναι έντονη η παρουσία ιδεοληψιών, επαναλαμβανόμενες δηλαδή, ενοχλητικές σκέψεις ή αρνητικές σκέψεις (απαγορευμένου, ή επιθετικού περιεχομένου –φραστικής ή σωματικής επιθετικότητας-). 

Ο πάσχοντας παγιδεύεται σ’ ένα φαύλο κύκλο άγχους, αφού για να μειωθεί η δυσφορία του, καταφεύγει σε καταναγκασμούς, τελετουργικές συμπεριφορές, τακτοποίησης, μετρήματος, ελέγχου, καθαριότητας. 

Η λειτουργικότητα του υποβαθμίζεται, ενώ η ενόχληση από τις εμμονές του, γίνεται αντιληπτή στο στενό του περιβάλλον. 

Ο βαθμός αντίληψης της δυσλειτουργίας του από τον ίδιο, μπορεί να χαμηλός ή υψηλός ή και να απουσιάζει εντελώς. Ενδέχεται η διαταραχή να συνοδεύεται από διάφορα είδη τικ (στερεοτυπικές κινήσεις ή φωνητικές αντιδράσεις).

Στη διαταραχή αυτοτραυματισμού το άτομο προβαίνει σε αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, προξενώντας σκόπιμα τραυματισμό σε μέρη του σώματός του, αν και συχνότερα δεν περιλαμβάνεται αυτοκτονική πρόθεση. 

Η ‘συνήθεια’ λειτουργεί αντιφατικά, βιώνοντας το σωματικό πόνο αποφορτίζεται ο συναισθηματικός πόνος.

Κατά την σωματοδυσμορφική διαταραχή έχουμε έντονη ενασχόληση του ατόμου με κάποιο φανταστικό ελάττωμά του, ή ελάσσονος σημασίας σωματικό μειονέκτημα, που δεν δικαιολογεί όμως την υπέρμετρη ανησυχία του. 

Η τελευταία τροφοδοτεί επαναληπτικές συμπεριφορές ελέγχου στο καθρέφτη, συνεχούς φροντίδας της εμφάνισης, μόνιμης σύγκρισης με άλλους και αναζήτηση επιβεβαίωσης από το περιβάλλον του ότι όλα είναι καλά.

Η διαταραχή αποθησαύρισης περιλαμβάνει την συλλογή από τεράστιες ποσότητες πραγμάτων, τα οποία αντιπροσωπεύουν ‘θησαυρούς’ για τον πάσχοντα. 

Παρότι δεν υπάρχει επαρκής ή κατάλληλος χώρος ταχτοποίησης ή αποθήκευσης, το άτομο δεν μπορεί να αντέξει το άγχος της απώλειας τους.



Κλειστά παράθυρα

... Μα η αγάπη δεν περνάει από χαραμάδες
θέλει πόρτες ανοιχτές και παραθύρια
κι αφράτες τις καρδιές να πιάσει ο σπόρος..

Μ. Α. Φραγκούλης